برفک دهان | علل، علائم، تشخیص و درمان برفک دهان

در این مطلب علل، علائم، تشخیص و درمان برفک دهان را با طب سنتی بیان خواهیم نمود، باما همراه باشید 🙂

استوماتیت کاندیدیاز یا برفک دهان به شکل برجستگی‌های سفید خاکستری در روی مخاط دهان و زبان بروز کرده که با کندن این ضایعات مناطق خونریزی دهنده ایجاد می‌شود.

برفک دهان به دلیل از بین رفتن باکتری‌های مفید موجود در دهان ایجاد می‌شود و با این وضع قارچ‌های کاندیدای موجود در دهان رشد بیش‌ازحد پیدا می‌کنند و به‌صورت برفک در دهان دیده می‌شوند.

برفک دهان اکثراً توسط قارچ کاندیدا آلبیکانس و گاه توسط قارچ‌های کاندیدا گلابراتا و کاندیدا تروپیکالیس ایجاد می‌شود. این بیماری نباید با لوکوپلاکیا اشتباه گرفته شود. ضایعات لوکوپلاکیا بیشتر در کناره‌های زبان است، درحالی‌که ضایعات برفکی معمولاً در روی زبان و سایر نقاط دهان دیده می‌شود.

علائم و نشانه‌های برفک دهان

برفک دهان چه نشانه های دارد؟

لکه‌های سفید، کرمی یا زردرنگ در داخل دهان. این لکه‌ها تا حدودی برجسته نیز هستند. معمولاً این لکه‌ها دردناک نیستند و اگر خراش داده شوند، زخم‌های کوچکی که به مقدار کمی خونریزی خواهند کرد به وجود می‌آیند. برفک دهان در بزرگ‌سالان می‌تواند منجر به احساس سوزشی ناخوشایند در دهان و یا گلو شود.

علت بروز و ایجاد برفک دهان در نوزادان و بزرگ‌سالان چیست؟

کاندیدا (Candida) تقریباً بیش از نیمی از جمعیت موجودات زنده ریز داخل دهان ما را تشکیل می‌دهد. هر کس که از دندان‌های مصنوعی استفاده می‌کند، کاندیدا نیز دارد اما این حالت لزوماً منجر به بروز علائم و عوارض بیماری نمی‌شود. وجود کاندیدا در دهان به‌صورت طبیعی مشکل خاصی را به وجود نمی‌آورد تا زمانی که یک تغییر شیمیایی شرایط را به نفع کاندیداها تغییر دهد.

علت برفک دهان در نوزادان

در نوزادان اغلب به دنبال عبور از کانال زایمانی و به علت وجود کاندیدا در آنجا نوزاد دچار این بیماری می‌شود.

علت برفک دهان در بزرگ‌سالان

به‌طورکلی افرادی که مستعد بروز برفک دهان هستند به دلیل شرایط خاص دسته‌بندی می‌شوند. کدام افراد دچار برفک دهان می‌شوند و یا بهتر است بپرسیم علت برفک دهان در بزرگ‌سالان چه چیزهایی است؟

1- کسانی که از دندان‌های مصنوعی استفاده می‌کنند.
2- کسانی که دچار نقص در هضم غذا هستند.
3- کسانی که دیابت دارند.
4- کسانی که در دوره‌ای از آنتی‌بیوتیک یا دهان‌شویه‌های ضد باکتری استفاده کرده‌اند.
5- مصرف‌کنندگان مواد مخدر
6- افراد مبتلابه سوءتغذیه
7- افراد مبتلابه نقص سیستم ایمنی بدن
8- افرادی که داروهای استروئیدی خوراکی یا اسپری‌های استروئیدی مصرف می‌کنند
9- افراد تحت درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها و یا شیمی‌درمانی
10- استرس: استرس شدید و طولانی در بدن باعث آزاد شدن هورمون کورتیزول می‌شود. این هورمون با کاهش ایمنی بدن و افزایش قند خون، می‌تواند موجب ایجاد برفک دهان شود.
11- زنان باردار

تشخیص برفک دهان

فراموش نکنیم، چنانچه این علائم در دهان فردی دیده شد، حتماً به دندان‌پزشک مراجعه کند تا با تشخیص صحیح درمان مناسب هم برای وی صورت گیرد.

جالب است بدانیم در بسیاری از موارد دندان‌پزشکان از همین طریق پی به وجود دیابت در فرد پی می‌برند. یعنی اگر فردی مکرر بدون علت مشخص و مشهودی دچار عفونت برفک دهان شود. پزشک یا دندان‌پزشک ازجمله عللی که در تشخیص افتراقی خود در نظر می‌گیرد عبارت است از:

دیابت، سرطان، عفونت HIV

در این‌گونه موارد، تست‌های خونی و دیگر پروسه‌های تشخیصی لازم است. همچنین به دنبال مصرف داروهایی که میزان بزاق را کاهش می‌دهند برفک دهان ایجاد می‌شود.

درمان برفک زبان و دهان

برفک دهان را چگونه درمان کنیم؟

شامل داروهای گروه ضد قارچ است که میزان و نوع دارو و طریقه مصرف را دندان‌پزشکتان به شما توصیه می‌کند.

چنانچه بنا به تشخیص دندان‌پزشکتان، علت برفک دهان، مصرف داروهایی است که باعث کم شدن بزاق شده، در این صورت باید با نظر و مشورت پزشک معالجتان نوع دارویی که باعث خشکی دهان شده را تغییر دهید.

طول درمان برفک دهان در بزرگ‌سالان

• درمان معمولاً ظرف 3 روز این عفونت را پاک می‌کند. خطرناک یا جدی نیست ولی تمایل به عود دارد.
• آزمون‌های تشخیصی می‌توانند شامل خراش دادن پلاک و بررسی ماده در زیر میکروسکوپ باشند.
• هدف از درمان بهبود بیماری زمینه‌ای مساعدکننده بیمار به عفونت و تسکین علائم برفک است.

طول درمان برفک دهان در نوزادان

درمان برفک دهان در نوزادان

• در صورت ابتلای یک شیرخوار به این عفونت، هر چیزی را که ممکن است در دهان بچه قرار بگیرد، استریل کنید.
• محلول پراکسید هیدروژن برای شستشوی دهان، ناراحتی را تسکین خواهد داد.
• ممکن است از داروی کلوتریمازول که در دهان حل می‌شود، 5 بار در روز و به مدت 14 روز استفاده شود.
• ضایعات کودکان کم‌سن را می‌توان به‌دقت با یک وسیله نخی آغشته به سوسپانسیون نیستاتین برداشت.
• کرم‌های ضد کاندیدیا که در زیر دندان‌های مصنوعی یا در گوشه‌های دهان بکار می‌روند، گاهی اثربخش هستند.

رژیم غذایی در شیرخواران ثابت است. سایر کودکان و بزرگ‌سالان باید مایعات کافی همراه با شیر، ژلاتین مایع، بستنی، فرنی، آب، چای یا سایر نوشیدنی‌ها و غذاهایی را مصرف کنید که به‌راحتی قابل بلع هستند. در صورت دردناک بودن لکه‌ها، برای نوشیدن از نی استفاده کنید.

رعایت بهداشت برای درمان برفک دهان بزرگ‌سالان

به توصیه دندان‌پزشکان برای درمان برفک دهان حداقل روزی دو بار مسواک و روزی یک‌بار نخ دندان را توصیه می‌شود. بهداشت دهانتان را به‌خوبی رعایت کنید و اگر مشکلات جسمی و حرکتی دارید، از مسواک‌های برقی کمک بگیرید. استفاده از دهان‌شویه‌های ضد باکتری را محدود کنید، چون استفاده‌ی طولانی‌مدت از آن تعادل میکروبی دهان شمارا به هم می‌زند.

درمان خانگی و تغذیه مناسب برفک دهان

برای درمان برفک دهان از مصرف غذاهای اسیدی و قنددار خودداری کنید. این غذاها شامل:

• پنیر مانده
• کلیه مشروبات الکلی
• انواع مواد شکر دار
• ادویه‌جاتی که شکر و سرکه دارند و انواع سس‌ها.
• سبزی‌هایی مانند خیار و چغندر و کنسروهای گوجه
• گوشت‌های هورمونی
• فست فود و غذاهای آمادهٔ فریزری
• شکلات
• میوه‌ها (خشک و تازه)
• غذاهای تخمیر شده
• قارچ
• سرکه و ترشی جاتی که سرکه دارند (پیاز ترشی، خیارترشی)

درمان برفک دهان با طب سنتی:

نسخه‌های طب سنتی برای درمان برفک دهان می‌توانند در درمان سریع این مشکل در کودکان و بزرگ‌سالان مؤثر باشند.

تخم گشنیز برای درمان برفک دهان

تخم گشنیز دارویی معجزه‌آسا برای درمان برفک‌های دهانی است و هم در بزرگ‌سالان و هم در نوزادان مؤثر است. برای درمان برفک بزرگ‌سالان علاوه بر آنکه می‌توان از عصاره‌های صنعتی تهیه‌شده از تخم گشنیز استفاده کرد، می‌توان جوشانده تخم گشنیز را پس از سرد شدن چندین بار غرغره کرد و این کار را چند روز متوالی تکرار کنید تا برفک دهان برطرف شود.

اما در مورد نوزادان به دلیل حساسیت و توان اندک سیستم ایمنی آن‌ها توصیه می‌شود حتماً از عصاره صنعتی تهیه‌شده از تخم گشنیز که در داروخانه‌ها یا فروشگاه‌های گیاهان دارویی فروخته می‌شود، استفاده کنید.

برای استفاده از این عصاره کافی است یک قطره از آن را روی پنبه گوش پاک‌کن بریزید و آن را به‌آرامی روی برفک‌های دهانی نوزاد یا کودک بزنید.

درمان برفک دهان با نمک

نمک سریع‌ترین راه درمان برفک دهان است. برای این منظور باید نصف تا یک قاشق چای‌خوری نمک را در یک فنجان آب گرم بریزید و دهانتان را روزانه چند بار با این محلول غرغره کنید.

ماست پروبیوتیک

درمان برفک دهان با ماست پروبیوتیک

ماست پروبیوتیک به بهبود برفک دهان کمک شایانی می‌کند. برای این منظور ماست را بر روی همه قسمت‌های زبان و داخل دهان قرار دهید و بگذارید پنج تا ۱۰ دقیقه بماند، سپس با آب گرم دهانتان را بشویید. روزانه یک تا ۲ بار، به مدت چند روز این کار را انجام دهید.

روغن نارگیل

درمان برفک دهان با روغن نارگیل

روغن نارگیل تأثیر بسزایی در از بین بردن عفونت دهان و دندان دارد.
روغن نارگیل را با استفاده از یک توپ پنبه‌ای به همه قسمت‌های دهان بزنید و بگذارید ۱۰ دقیقه بماند سپس دهان خود را با آب گرم بشویید؛ این کار را روزانه چند بار به مدت یک هفته انجام دهید.

سرکه سیب

درمان برفک دهان با سرکه سیب

سرکه سیب حاوی آنزیم‌هایی است که نقش مؤثری در کاهش عفونت و افزایش سیستم ایمنی بدن دارند. برای این منظور ۲ قاشق چای‌خوری سرکه سیب و نصف قاشق چای‌خوری نمک را در یک فنجان آب گرم بریزید سپس دهان خود را با این محلول شستشو دهید.

درمان برفک دهان روغن درخت چای

روغن درخت چای برای درمان برفک دهان بسیار مؤثر است. برای این منظور چهار تا پنج قطره از روغن درخت چای را در یک فنجان آب گرم بریزید سپس روزانه ۲ بار دهانتان را با این محلول غرغره کنید.

هشدار: مصرف زیاد روغن درخت چای می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد.

برگ زیتون موثر در بهبود برفک دهان

برگ زیتون میکروارگانیسم‌های ایجادکننده برفک دهان را از بین می‌برد همچنین حاوی عنصری به نام اولئوروپئین است که سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند؛ برای این منظور یک تا ۲ قاشق چای‌خوری برگ زیتون را در یک فنجان آب جوش بریزید و بگذارید ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بماند سپس این محلول را صاف و روزانه سه بار آن را میل کنید.