چگونه اعتیاد به قرص متادون را ترک کنیم؟

متادون دارویی است که جزو دسته مخدرها محسوب شده و برای ترک اعتیاد مصرف می‌شود اما گاهی خود متادون حکم ماده مخدر را برای فرد ایجاد می‌کند که ترک آن‌هم چندان آسان نبوده و در صورت ترک متادون ممکن است مشکلاتی برای فرد مصرف‌کننده به وجود آید. در ادامه عوارض ترک متادون و همچنین بهترین روش موجود برای ترک این دارو را ذکر خواهیم کرد.

متادون چیست؟

متادون (به انگلیسی: Methadone) یک داروی رایج با خاصیت ضد درد و ضد سرفه است که برای ترک اعتیاد به‌ کار می‌رود.

مدت‌زمان تأثیر هروئين در بدن حدود ۲ ساعت است درنتیجه مصرف‌كنندگان نياز دارند كه چندين‌ بار در روز از اين ماده استفاده كنند درحالی‌که اين دارو ميانگين بين ۲۴ تا ۷۴ ساعت، با در نظر گرفتن ميزان مصرف و سوخت‌وساز بدن افراد، تداوم دارد؛ بنابراین می‌توان گفت این دارو اثرات شبیه به سایر مواد مخدر، مثل هرویین و مورفین دارد. علاوه‌ بر‌ این، دوز کنترل‌شده آن به ترک اعتیاد مخدرهایی مثل هرویین و مورفین کمک می‌کند و عوارض ناشی از ترک آن‌ها را متوقف می‌کند.

رایج‌ترین روش مصرف متادون به‌ حالت محلول و به‌صورت خوراکی است. این دارو همچنین به‌صورت قرص نیز موجود است که با آب مخلوط کرده و مصرف می‌کنند.

چرا متادون؟

درمان با متادون بر تفكر آن‌ها تأثیری ندارد، مى‌توانند كار كنند، به مدرسه بروند و يا از خانواده مراقبت كنند. متادون همچنين از تأثیر نشئه‌آور هروئين و ساير شبه افيوني‌ها ممانعت مى‌كند و بدين ترتيب اثر اين داروها را كاهش مى‌دهد.

متادون برای چه کسانی تجویز می‌شود؟

بيشتر كسانى كه قرص متادون یا شربت متادون برایشان تجويز مى‌شود شامل كسانى هستند كه به داروهاى غيرقانونى مانند تریاک و هروئين و داروهاى تجویزشده توسط پزشک نظير كدئين وابستگى پیداکرده‌اند. افراد معتاد به مواد شبه افيونى‌هاى كوتاه اثر مانند هروئين بايد متادون را به‌طور منظم دريافت کنند تا از بروز علائم ترک جلوگيرى شود.

همچنین متادون براى كسانى كه به‌طور مرتب از مواد شبه افيونى به‌طور تزریقی استفاده مى‌كنند و آلوده به ويروس ایدز HIV يا هپاتيت C هستند، تجويز مى‌شود تا به ادامه روند ترک اعتیاد در این افراد كمک کند و خطر انتشار عفونت را از طريق استفاده از سوزن آلوده مشترك كاهش دهد. علاوه بر این مصرف متادون گاه در تسكين درد افراد مبتلا به درد شديد مزمن يا درد همراه با بيمارى‌هاى علاج ناپذيرى كه منجر به مرگ مى‌شوند، به كار مى‌رود.

همچنین بخوانید: چگونه مصرف تریاک را ترک کنیم؛ ترک اعتیاد به تریاک و شیره در منزل

مصرف متادون چه مشکلاتی به دنبال دارد؟

عوارض جانبی حین مصرف این دارو، شامل، مشکلات تنفسی، یبوست و تنگ شدن مردمک چشم است. مصرف طولانی‌مدت متادون می‌تواند منجر به وابستگی شود و هنگامی‌که متوقف شود بیمار ممکن است با مشکلات خفیف تا شدید ناشی از ترک روبرو شود. برای آگاهی کامل از عوارض مصرف قرص متادون به لینک زیر مراجعه کنید.

عوارض ترک متادون چیست؟

كسانى كه متادون مصرف مى‌كنند، مسلماً نسبت به برخى اثرات آن تحمل پیداکرده و درصورتی‌که دارو را به شكل منظم دريافت نكنند، دچار علائم ترک  متادون مى‌شوند؛ بنابراین قطع مصرف ناگهانی متادون همان علائم قطع مصرف مواد مخدر را داشته و می‌تواند برای فرد خطرناک باشد. اگرچه عوارض ناشی از ترک این دارو در مقایسه با عوارض ناشی از ترک هرویین یا مورفین نسبتاً کمتر است. بااین‌حال اگر دارو در مقدار زیاد و کنترل نشده مصرف نشود ممکن است این مطلب درست نباشد. ترک متادون دارای عوارض فیزیکی و روانی زیر است:

عوارض فیزیکی ترک متادون

عوارض فیزیکی ترک متادون شامل، سرگیجه، آب‌ریزش بیش‌ازحد چشم، آب‌ریزش بینی، خمیازه و عطسه است. عوارض دستگاه گوارش باعث تهوع، استفراغ و اسهال می‌شود. عوارض دیگری که می‌توانند بروز کنند شامل، عرق، تب با لرزش بدن است. ضربان قلب و فشار خون معمولاً افزایش می‌یابد. درد بیش‌ازحد، حساسیت و درد مفاصل و عضلات قابل‌ذکر است. بی‌خوابی و ترشح آدرنالین و افسردگی هم در برخی موارد مشاهده ‌شده است.

عوارض روانی ترک متادون

این عوارض معمولاً به خاطر تأثیر دارو بر روی گیرنده مخدر در دستگاه اعصاب مرکزی روی می‌دهد. اثرات روانی این دارو می‌تواند در محدوده، توهم بینایی و شنوایی، پرورش افکار خودکشی، بیش‌فعالی، هذیان، جنون، اضطراب، هیجان و افسردگی متغیر باشد.

بهترین روش برای ترک متادون

اگر چگونگى و علت مصرف دارو را موردتوجه قرار دهيم، متادون در تعريف كامل “ماده اعتيادآور” نمى‌گنجد. اول‌ازهمه این‌که تجویز متادون برای بیماران به‌عنوان يک درمان طبى در نظر گرفته مى‌شود و تنها براى كسانى تجويز مى‌شود كه خود هم‌اکنون وابسته به داروهاى شبه افیونی مانند هروئین هستند.

درمان با دوز نگه‌دارنده متادون به لحاظ پزشكى بى‌خطر و مؤثرترین درمان موجود براى وابستگى به مواد شبه افیونی است. اگر دارو در دوزهای کنترل‌شده برای مقابله با وابستگی به سایر مواد مخدر مصرف شود می‌تواند تنها چند هفته طول بکشد. بهترین روش برای سرعت بخشیدن به روند بهبود و رفع عوارض ترک، شامل استفاده از رژیم غذایی با فیبر بالا یا مکمل‌های غذایی غنی از فیبر است.

همچنین بخوانید: مواد غذایی فیبردار را بشناسید!

روش ترک متادون با کلونیدین

معمولاً برای کاهش درد و شدت علائم، پزشکان داروهایی مانند کلونیدین را تجویز می‌کنند که دوره ترک را کوتاه‌تر نموده و میزان درد بدن و علائم آن را کاهش می‌دهد. برای موفقیت بیشتر در ترک، بهتر است که سم زدایی بیمار در یک بیمارستان یا مرکز ترک اعتیاد معتبر انجام شود و تمام مراحل زیر نظر پزشک انجام گیرد.
در روش‌های معمول، پزشک دوز دارو را به تدریج کاهش می‌دهد که در نتیجه ترک تدریجی خواهد بود و می‌توان برای کمک به کاهش علائم ترک، برای بیمار کلونیدین تجویز کرد.
علت بروز علائم ترک به این دلیل است که عملکرد طبیعی بدن مختل شده است و مدتی طول می‌کشد تا بدن به وضعیت عادی و عملکرد نرمال خود برگردد. همچنین بروز این علائم نیز واکنشی به عدم مصرف متادون است چرا که بدن به صورت فیزیولوژیکی به آن وابسته شده است.

کلونیدین چیست؟

کلونیدین در اصل به عنوان یک داروی ضد انعقاد ساخته شده بود. بعد از مدتی پزشکان متوجه شدند که در درمان فشار خون بالا نیز تأثیر دارد و پس از آن این دارو برای همین منظور به طور عمده به بازار عرضه شد. پس از چند سال، پزشکان شروع به استفاده از این دارو برای سایر برنامه‌های کاربردی کردند و در نهایت عملکرد کلونیدین به عنوان یک مسکن مؤثر در ترک مواد مخدر کشف شد.

چگونگی ترک متادون با کلونیدین

کلونیدین می‌تواند علائم و درد ناشی از ترک متادون و همچنین میل مصرف بیمار به متادون را کاهش دهد. از جمله نشانه‌های سم زدایی بدن نسبت به مصرف ماده متادون که توسط کلونیدین کاهش می‌یابند عبارت‌اند از:

• اضطراب و تحریک پذیری بالا
• تعریق
• آبریزش بینی
• گرفتگی شکم و عضلات

به نظر می‌رسد که کلونیدین بر سیستم‌هایی تأثیر می‌گذارد که باعث بروز واکنش و مبارزه با میل به مصرف مواد در بدن می‌شود و این پاسخ‌ها را آرام می‌کند و به همین دلیل است که علائم بالا را کاهش می‌دهد.
یکی از کاربردهای کلونیدین که اهمیت بیشتری دارد، کمک به سم زدایی بدن از مواد مخدر در زنان باردار است. همانطور که توسط یک مطالعه در مجله پزشکی و علوم درمانی توضیح داده شده است، رایج‌ترین مورد مصرف این دارو برای ترک متادون با کلونیدین در زنان باردار است، چرا که مصرف متادون در دوران بارداری خطراتی مانند اثراگذاری روانی در نوزاد تا هنگام بزرگسالی خواهد داشت.

با این حال به طور کامل روشن نیست که متادون چه تاثیری بر روی یک جنین در حال رشد دارد و در حال حاضر متادون به عنوان یک درمان مطمئن برای ترک اعتیاد در دوران بارداری محسوب می‌شود.
به دلیل این خطرات ناشناخته برخی از زنان ترجیح می‌دهند از جایگزین دیگری برای ترک اعتیاد به جای متادون استفاده کنند و کلونیدین به عنوان یک جایگزین مناسب برای کمک به سم زدایی از مواد مخدر در دوران بارداری شناخته می‌شود.

خطرات ترک متادون با کلونیدین

خطر اصلی ترک متادون با کلونیدین، به طور بالقوه، در زمینه برگشت مجدد به سمت مصرف مواد مخدر است. طبق گزارش یک مجله پزشکی، این خطرات و مشکلات شامل موارد زیر است:

• اثرات متنوع، به ویژه در مورد سوء مصرف مواد مخدر برای افرادی که مدت زیادی اعتیاد سنگین داشته‌اند.
• تداخل با داروهای دیگر
• اختلالات بر اساس مشخصات سلامتی هر فرد

این خطرات وقتی افزایش می‌یابد که فرد بدون نظارت یک متخصص مجرب به طور شخصی تلاش می‌کند تا بدن خود را سم زدایی کند. به همین دلیل، درمان مبتنی بر نظارت یک پزشک گزینه‌ای است که احتمال موفقیت ترک اعتیاد مواد مخدر را افزایش می‌دهد.

جدای از تمام موارد اشاره شده، فرد معتاد بسیار حساس و آسیب پذیر است و برای طی کردن این مسیر نیاز به حمایت و پشتیبانی عاطفی دارد، پس سعی کنید شرایط مناسبی را برای آن‌ها فراهم کنید تا بتوانند این مشکل را با موفقیت پشت سر بگذارند.