اعتیاد به ماده مخدر تریاک مشکل جدی است و تریاک یک ماده مخدر بسیار اعتیادآور و خطرناک است. ترک تریاک به روند درمان روانی یا پزشکی اعتیاد به تریاک اطلاق میشود. داروهای بسیار کمی برای کمک به ترک تریاک وجود دارد، برخی از این داروها برای ترک هر نوع اعتیاد میتواند تجویز شود زیرا اکثر علائم ترک مواد مخدر مشابه هم هستند و این داروها به این منظور تجویز میشوند که شما بتوانید علائم ترک تریاک یا هر ماده مخدر دیگری را تحمل کنید.
بسیار کم پیش میآید که یک پزشک برای بیمار تریاک تجویز کند زیرا این ماده بسیار اعتیادآور است. اگر شما حتی یک بار از تریاک استفاده کنید خیلی سخت است که نخواهید برای بار دوم آن را امتحان کنید. اگر حتی یک بار از تریاک استفاده کردهاید و میخواهید که به دام اعتیاد به آن گرفتار نشوید فوراً با یکی از مراکز ترک اعتیاد تماس بگیرید. مصرف تریاک میتواند به هروئین تبدیل شود که بسیار خطرناکتر و قویتر از تریاک است؛ بنابراین علائم و خطرات آن نیز بیشتر است و در برخی موارد در صورت استفاده بیش از حد میتواند مرگبار باشد.
با توجه به شدت اعتیادآوری تریاک، ترک تریاک نیز دارای روشهای تخصصیتر است. جامعترین و رایجترین راه ترک اعتیاد مراجعه به مراکز ترک اعتیاد پزشکی است که زیر نظر پزشک و کادر مجرب است و معمولاً در این مراکز افراد تحت درمان دیگری نیز وجود دارند.
ترک تریاک شامل درمان، گروههای حمایت و برنامههای پیشگیری از بازگشت است. جلسات درمان گروهی و فردی میتواند به افراد معتاد کمک کند تا الگوهای رفتاری بالقوه مخرب خود را تغییر دهند و اعتماد به نفس و عزت نفس را افزایش دهند. عواملی که ممکن است باعث گرایش و یا افزایش سطح استرس در مراحل ترک تریاک شوند، مورد بررسی قرار میگیرند و مکانیسمهای مقابلهای جدید آموزش داده میشود. خانوادهها و افراد ممکن است در درمان نیز شرکت کنند که میتواند به بهبود ارتباطات و عملکرد کلی واحد خانواده کمک کند. هر گونه اختلال در هماهنگی و ترک ماده مخدر تریاک نیز باید مدیریت شود.
در روند ترک تریاک شرکت در کلاسهای ترک و صحبت با گروههای پشتیبانی یک راه عالی برای ارتباط با همسالان با شرایط مشابه برای تشویق و کمک به پیشگیری از بازگشت معتادان میباشند.
عوارض ترک تریاک
اثرات ترک اعتیاد به تریاک برای فرد معتاد میتواند بسیار ناخوشایند باشد. علائم و اثرات بسته به مدت زمان اعتیاد، میزان استفاده از تریاک و شرایط روانی و فیزیکی فرد متفاوت خواهد بود. ترک تریاک همیشه باید تحت نظارت دقیق پرسنل پزشکی و تا حد امکان در مراکز معتبر انجام شود. متداولترین عوارض ترک تریاک عبارتاند از:
- حالت تهوع
- معده درد
- درد استخوان و ماهیچه
- تب و لرز
- اسهال
- استفراغ
- اضطراب
- گرایش شدید به داروهای مسکن
- بی خوابی
- حساس شدن و تحریک پذیری بالا
- فکر کردن به خودکشی
- تشنج
- تب شدید
- کما
علائم ترک تریاک
ترک تریاک چه علائم و نشانه هایی دارد؟
علایم اولیه ترک تریاک
علایم اولیه ترک تریاک ۳۰-۶ ساعت پس از آخرین مصرف ماده مخدر تریاک ظاهر میشود. این بازه زمانی بستگی به سطح مصرف و نوع اعتیاد دارد که در افراد مختلف با شرایط متفاوت میتواند متغیر باشد.
علایمی که ممکن است در این دوره با آن مواجه شوید:
علایم ثانویه ترک تریاک
علایم ثانویه ترک اعتیاد به تریاک ممکن است از روز دوم شروع شده و حداقل تا ۷۲ ساعت الی یک هفته ادامه یابد. در این دوره شما همان اولیه را با شدت بیشتری دارید و علایم دیگری نیز بروز پیدا میکنند. علایم ثانویه جزء شدیدترین علایم و بازه زمانی این علایم جزو طاقت فرساترین روزهای دوران ترک تریاک خواهد بود.
علایمی در این دوران به علایم اولیه اضاقه میشوند شامل موارد زیر هستند:
- لرز
- درد شکم
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال
علایم ماندگار ترک تریاک
هفته اول ترک معمولا بدترین زمان دوران ترک تریاک است. پس از این هفته برخی علایم برطرف میشود؛ اما برخی علایم دیگر تا یک ماه و در برخی موارد تا چند ماه در بدن فرد باقی میماند. این علایم عبارتند از:
- خستگی
- افسردگی
- اضطراب
- خواب آلودگی
ترک تریاک چند روز طول میکشد؟
همانطور که در بالا اشاره شده دوره کلی ترک تریاک حدودا یک ماه است تا علایم اصلی ترک تریاک، در بدن شما رفع شود اما بعضا میتواند این زمان کمی طولانیتر نیز شود. شرایط بدنی هر فرد، میزان مصرف او، مدت زمان مصرف و برخی عوامل دیگر در مدت زمان ترک کردن تاثیر گذار است اما شما باید بدانید که این پزشک شماست که تعیین میکند چند روز طول میکشد تا تریاک را ترک کنید بنابراین هیچ اصراری به مرخص شدن زودتر از موعد نداشته باشید تا دوره درمان شما تکمیل شود.
ترک ناگهانی تریاک
ترک ناگهانی تریاک میتواند برای فرد بسیار مشکل ساز و یا حتی مرگ آور باشد زیرا بدن فرد در نبود این ماده مخدر دچار شوک و اختلال عملکرد میشود. یکی از روشهای رایج ترک تریاک کم کردن و کنترل کردن دوز مصرف به صورت تدریجی است تا از علائم شدید ترک ناگهانی تریاک جلوگیری شود. در زمان ترک تریاک در مراکز معتبر، علائم حیاتی شما طبق زمانهای مشخص کنترل میکنند تا در صورت بروز هرگونه علائم پیش بینی نشده در اسرع وقت اقدامات لازم صورت گیرد.
ترک تریاک در بارداری
این بر همگان آشکار است که مصرف تریاک در دوران بارداری میتواند چه عوارض مخرب و جبران ناپذیری بر مادر و نوزاد داشته باشد؛ اما ترک تریاک در بارداری نیز میتواند عواقب جدیتری داشته باشد. به طوری که حتی میتواند به آسیبهای جدی و حتی مرگ جنین منجر شود. پس اگر به تریاک یا هر نوع ماده مخدر دیگر اعتیاد دارید، در دوران بارداری حتما پزشک خود را در جریان بگذارید و بدون راهنمایی و مشاوره درست با فرد متخصص اقدام به ترک کردن تریاک نکنید.
همچنین بخوانید: تاثیر مصرف دخانیات توسط اطرافیان بر جنین
ترک تریاک در دوران بارداری
از لحاظی بارداری برای فرد معتاد میتواند جنبه مثبتی نیز داشته باشد و آن هم این است که فرد انگیزه پیدا میکند به خاطر فرزندش و حفظ سلامت او اعتیاد به مواد مخدر را ترک نماید. طبق آمار مستند ارائه شده، محققین دریافتند که مصرف مواد مخدر در سه ماهه سوم بارداری نسبت به سه ماهه اول و دوم در زنان باردار بسیار کمتر است. حتی برخی افراد در سه ماهه سوم بارداری تقریبا هیچ نوع مخدری مصرف نمیکنند. مصرف تریاک یا مواد مخدر دیگر در سه ماهه اول بیشتر به این دلیل میتواند باشد که افراد تا چند هفته از شروع بارداری اطلاعی از بارداری خود ندارند.
همچنین بخوانید: عوارض سیگار کشیدن در دوران بارداری
در حالی که درمان اعتیاد و روشهای ترک تریاک برای هر فرد میتواند متفاوت باشد، اما در حالت کلی بهتر است با استفاده ار داروهای جایگزین تریاک از عواقب وحشتناک آن بر مادر و نوزاد جلوگیری شود. طبق توصیهها در صورت اعتیاد داشتن به هر نوع ماده مخدر در دوران بارداری حتما با پزشک خود مشورت کنید.
مکمل های ترک اعتیاد به تریاک
برخی مکملهای رایج برای ترک تریاک که میتواند مورد استفاده قرار گیرد شامل موارد زیر است:
گابا برای ترک تریاک
گابا اسید آمینهای است که به صورت طبیعی در مغز موجود است و اعتقاد بر این است که سرعت حرکت پیام عصبی در نورونهای عصبی را کاهش میدهد و گابا به نوبه خود کمک میکند تا فرد آرامش بیشتری داشته باشد. تحقیقات نشان میدهد افرادی که اعتیاد به هر نوع ماده مخدری دارند اکثر مواقع به دلیل کم شدن گابا در مغز دچار نا آرامی، اضطراب و افسردگی هستند. مکمل گابا در افراد معتاد میتواند یکی از مکملهای بسیار مفید در جهت کاهش اضطراب و استرس فرد باشد.
گابا به طور طبیعی در غذاها وجود ندارد، اما مصرف برخی مواد غذایی زیر میتواند بر عملکرد گابا در مغز تاثیر مثبت بگذارد. این مواد غذایی عبارتند از:
- میوهها
- سبزیجات
- چای
- شراب قرمز
پودر پروتئین برای ترک تریاک
مکملهای پروتئینی کمک میکنند بافتهای آسیب دیده ناشی از اعتیاد با سرعت بیشتری ترمیم شوند. به طور طبیعی انواع پروتئین در غذاها و میوههایی که مصرف میکنید وجود دارد، اما برای ترمیم این بافتهای آسیب دیده کافی نیست. شما باید از مکملهای پروتینی زیر نظر پزشک مصرف نمایید تا بدن شما با سرعت بیشتری از لحاظ فیزیکی به حالت اولیه خود برگردد.
کلسیم و منیزیم برای ترک تریاک
مکملهای کلسیم و منیزیم بیشتر اثر کاهش درد دارند و به تحمل دردهای ناشی از ترک تریاک که در بالا اشاره شد کمک میکنند. البته مصرف این مکملها ضرورت ندارد و اگر میتوانید این دردها را تحمل کنید، میتوانید این مکملها را مصرف نکنید.
ترک تریاک با ویتامینهای گروه ب
ب کمپلکس با تولید انتقال دهندههای عصبی و برخی هورمونها، در کاهش اضطراب و افسردگی و همچنین برخی علائم دیگر ترک تریاک بسیار موثر است.
امگا ۳ برای ترک تریاک
کاهش امگا ۳ در بدن باعث کاهش سطح دوپامین در مغز میشود. دوپامین عامل اصلی احساس شادی و لذت در افراد است؛ هنگامی که سطح دوپامین پایین باشد فرد معتاد سعی دارد با مصرف تریاک میزان دوپامین را بالا ببرد و این احساس لذت را در مغز خود ایجاد کند. با افزودن مکمل امگا ۳ در رژیم غذایی خود میتوانید این رضایت را نیز در خود ایجاد کنید و از این بابت نیازی به تریاک نداشته باشید.
همچنین بخوانید: دوپامین چیست؟ چگونه دوپامین مغزمان را افزایش دهیم؟
پروبیوتیکها برای ترک تریاک
یکی از اثرات مخرب سوء مصرف مواد مخدر صدمه زدن آن به رودهها است که منجر به سوء تغذیه میشود. پروبیوتیکها میتوانند به بهبود عملکرد روده و سلامت آن کمک کنند، از اثرات پروبیوتیکها کمک به جذب مواد مغذی نیز است که به نوبه خود به مغز کمک میکند تا سریعتر مواد مخدر را ترک کند.
تذکر:
در مصرف این مکملهای ترک تریاک به هیچ وجه زیاده روی نکنید. حتما نوع مکمل مورد نیاز و میزان دوز مصرفی هر کدام را از پزشک معالج خود جویا شوید. شاید شرایط شما ایجاب کند برخی از مکملها را مصرف نکنید. تشخیص این موضوع را بر عهده پزشک بگذارید.
انواع روشهای ترک تریاک
ترک تریاک در منزل
ترک تریاک یا هر نوع ماده مخدر دیگر در خانه توصیه نمیشود. این به این دلیل است که ترک کردن هر نوع ماده مخدر نیازمند تجربه و برنامه منظم است. زمانی که شما تصمیم میگیرید که تریاک را ترک کنید باید خود برای تحمل علائمی که اشاره شد، آماده کنید تا بتوانید دوره سم زدایی را با موفقیت پشت سر بگذارید؛ اما در این بین به دلیل ضعف و فشار و استرسهای وارده، شما نیازمند مراقبت شدید میباشید تا دوباره سمت مواد مخدر کشیده نشوید. توجه داشته باشید که هیچ موقع سعی نکنید در منزل و بدن امکانات و مراقبتهای مورد نیاز اقدام به ترک اعتیاد نمایید. امکان برگشت دوباره به سمت مواد مخدر و از دست دادن انگیزه ترک در منزل زیاد خواهد بود.
برای ترک تریاک چه بخوریم
ترک تریاک با بوپرنورفین
سابوکسون (Suboxone) نام تجاری داروی ترکیبی بوپرنورفین و نالوکسون است. این دارو اولین دارویی است که ممکن است پزشک معالج شما برایتان تجویز کند. این دارو در ترک اعتیاد به موادی مانند تریاک، هیدروکودون، هروئین، کدئین و اکسین کتونین موثر است.
معمولا بوپرنورفین در دوزهای پایین تجویز میشود و برای افرادی که معتاد به مواد مخدر هستند، این امکان را میدهد که بتوانند کمی راحتتر با هوس برگشت دوباره به مواد مخدر مقابله کنند.
هنگامی که به جای استفاده از دیگر مواد مخدر از بوپرنورفین استفاده میکنید، در واقع شما سعی دارید شدت علائم ترک اعتیاد به تریاک را کم کنید. توجه داشته باشید که بوپرنورفین نیز ماده مخدر میباشد اما به دلیل اینکه قدرت آن از تریاک و مواد دیگر کمتر است بیشتر در مصارف درمانی و همچنین ترک اعتیاد به انواع مواد مخدر استفاده میشود. همچنین اثرات آن بسیار کمتر از متادون است و به همین دلیل ممکن است ترک کردن با بوپرنورفین کمی زمان طولانیتری بخواهد. در هر صورت و با استفاده از هر روشی برای ترک تریاک یا هر نوع ماده مخدره دیگر نیاز دارید که صبور باشید.
ترک تریاک با متادون
متادون یک نوع ماده مخدر است که خاصیت ضد درد قوی دارد و بعضا برای دردهای شدید پس از جراحی یا برای افراد سرطانی که دردهای شدید دارند تجویز میشود. اگر چه گزینههای دیگری برای کاهش درد وجود دارد، اما دلایل بالینی وجود دارد که متادون ممکن است انتخاب بهتری باشد. متادون میتواند برای درمان اضطراب شدید عاطفی و روانی افراد مبتلا به سرطان و سایر بیماریهای دردناک و همچنین درد شدید جسمی مفید باشد.
همچنین بخوانید: چگونه متادون را ترک کنیم
درمان با متادون یکی از رایجترین و محبوبترین روشهای ترک اعتیاد به تریاک است. دلیل آن این است که با این که فرد در واقع هنوز اعتیاد دارد، اما اعتیاد او به سطح کنترل شده رسیده است. متادون کمک میکند فرد به صورت تدریجی و آرام و بدون حواس پرتی اعتیاد خود را ترک کند و به سرعت به زندگی عادی خود برگردد.
ترک تریاک بدون درد
ترک تریاک بدون درد تقریبا امری غیر ممکن است؛ اما طبق توصیههای بالا شما با مصرف برخی مکملها و داروهایی که مواد اعتیاد آور در ترکیباتشان نداشته باشند میتوانید با درد کمتری به ترک اعتیاد به تریاک بپردازید؛ اما این را بدانید که درد عضلانی یکی از علائم اصلی ترک تریاک است که تجربه خواهید کرد.
ترک تریاک بدون دارو
ترک اعتیاد به تریاک بدون دارو تقریبا غیر ممکن است زیرا در دوران ترک اعتیاد بدن شما بایستی در مقابل هجوم یکباره درد و انواع مشکلات فیزیکی دوام بیاورد و این امر بدون مکملها و داروها بسیار دشوار است.
ترک تریاک با کلونیدین
کلونیدین دارویی موثر برای درمان فشار خون بالا است که از آن در درمان اعتیاد نیز میتوان بهراه برد. کلونیدین در سم زدایی افرادی که به صورت خفیف به تریاک اعتیاد دارند بطور سرپایی و در افرادی که اعتیاد شدید به تریاک دارند به صورت بستری به کار گرفته میشود.
در درمان اعتیادهای خفیف و اصطلاحا درمان سرپایی، کلونیدین میتواند جزء موثرترین مواد موجود باشد. این دارو میتواند در کاهش علائم اولیه ترک اعتیاد به تریاک کمک کند. این دارو بیشتر مناسب ترک سیگار است.
ترک تریاک با قرص زیر زبانی فشار
داروی کلونیدین همان قرص زیر زبانی فشار خون است که برای ترک تریاک استفاده میشود، البته همانطور که گفتیم این دارو برای ترک اعتیادهای خفیف موثر است.
داروهای ترک تریاک
داروهای گیاهی ترک تریاک
متاسفانه اخیرا در فضای مجازی شاهد این هستیم که افراد سودجو با تبلیغات گسترده اقدام به فروش داروهای گیاهی برای ترک اعتیاد میکنند اما حقیقت این است که تقریبا هیچ نوع داروی گیاهی برای ترک اعتیاد به تریاک وجود ندارد و فرد معتاد با مصرف این داروها خود را دچار عوارض ناخواسته و ناشناخته این داروها میکند و بعضا با مصرف این داروها آسیبهای جبران ناپذیری به فرد وارد میشود. در ترکیبات برخی از این داروها از دیگر مواد مخدر استفاده شده است که خود آنها نیز اعتیاد آور هستند.
تنها پیشنهادی که میشود به افراد در حال ترک کرد، این است که سعی کنند طبق دستورالعمل پزشک خود پیش بروند. در کنار برنامههای ترک اعتیاد برنامههای ورزشی خود را دنبال کنند، تغذیه سالم داشته باشند و سعی کنند روال زندگی خود را هرچه سالمتر کنند.
قرص ترک تریاک
همانطور که گفته شد یکی از موثرترین و بهترین داروهای ترک اعتیاد بوپرنوروفین است که در درمان اعتیادهای سنگین و البته به عنوان مسکن برای برخی از بیماریها از جمله سرطان استفاده میشود. البته این دارو هم مثل تمامی داروها عوارضی دارد؛ عوارض این دارو میتواند شامل درد معده، تهوع، استفراغ و یبوست باشد. در ادامه لیستی از برخی داروهای رایج در ترک اعتیاد را به شما ارائه میدهیم:
- بوپرنورفین(Buprenorphine): به عنوان ضد درد، مسکن قوی و جایگزین مواد مخدر
- شربت تریاک: یک ماده مخدر و مسکن درد و البته در صورت رعایت نکردن دوز اعتیاد آور است
- متادون: داروی مهار اعتیاد به هروئین و مواد مخدر و البته اعتیاد آور
- نالوکسان: برای درمان مسمومیتها با مواد مخدر
- نالتروکسان: به عنوان داروی کمکی برای درمان اعتیاد به کار میرود
شربت ترک تریاک
تنها شربت موجود برای ترک اعتیاد شربت تریاک یا همان تنتوراپیيوم است که از نظر اکثر کارشناسان، مصرف این شربت بهترین راه ترک اعتیاد است. این شربت تقریبا ترکیبی از تمامی موادی است که میتواند علائم و نشانههای ناشی از ترک تریاک یا همان خماری را کاهش دهد و کمک شایانی در ترک اعتیاد کند.
البته باز هم باید تاکید کنیم که ترک اعتیاد به هر نوع ماده مخدری باید تحت نظر پزشک متخصص این امر و در مراکز معتبر انجام شود و استفاده از هیچ نوع قرص و دارو یا شربتی به تنهایی کمکی به ترک اعتیاد شما نمیکند بلکه در مواردی میتواند آسیب زا تر باشد.
بهترین دارو برای ترک تریاک
همانطور که گفته شد ترک تریاک با داروهایی مانند بوپرنورفين (buprenorphine ) و متادون (methadone ) اغلب در درمان اعتياد به تریاک مفید میباشند، زيرا اثرات آنها طولانی مدت است و به نوعی خود این داروها نیز اعتیاد آور هستند؛ اما ترک کردن این داروها بسیار راحتتر و کم عوارضتر از ترک تریاک به صورت ناگهان است. ترک این داروها نیز به صورت تدریجی میباشد.
بهترین روش ترک تریاک
ترک تریاک با متادون میتوانند جزء بهترین روشهای ترک تریاک باشد زیرا حتی در دوران ترک اعتیاد با متادون شدت برخی علائم ترک در بدن شما نسبت به داروهای دیگر کمتر باشد.
همراه با درمان دارویی تریاک، رفتار درمانی نیز جز متدهای ترک تریاک میباشد. تمامی این روشها و موارد بر روی فرد ارزیابی میشوند و دارو و روش درمان مناسب برای هر فرد نیز اتخاذ میشود. ارزیابی و تشخیص اولیه و تعیین دارو و روش درمان مناسب بسیار مهم است.
