لیمو ترش یا به اختصار لیمو، میوه درخت لیمو و از مرکبات است. اگرچه بخصوص در آشپزی از پوست و گوشت لیمو استفاده میشود، لیموها را بیشتر به علت آب آنها پرورش میدهند. لیموها حاوی مقدار زیادی اسید سیتریک هستند که موجب طعم ترش آنها میگردد. در واقع لیموترش درختچهای است که بلندی آن به چهارمتر میرسد و کشت آن فقط در مناطق گرمسیر امکان دارد (آب و هوا مدیترانهای). شاخههایش بلند و برگهایش پهن و سبز مات و بیضوی است. دمبرگها واضح و اندکی بالدارند. گلهایش از درون سفید و از بیرون ارغوانی است. به غایت معطرند. گل آوری آن عملاً مداوم است (لیموترش تنها درختی است که تقریباً همیشه میوه و گل و برگ دارد). میوه اش بیضوی شکل است که در اواخر پاییز و اوایل زمستان آبدارتر میباشد.
ارزش غذایی: لیمو – 100 گرم
| انرژی (کالری) | 30.00 کیلوکالری |
| کربوهیدرات | 10.54 گرم |
| پروتئین | 0.70 گرم |
| چربی | 0.20 گرم |
| آب | 88.26 گرم |
| فیبر | 2.80 گرم |
| قند | 1.69 گرم |
| کلسترول | 0.00 میلی گرم |
| ویتامین A | 2.00 میکروگرم |
| ویتامین D | 0.00 میکروگرم |
| ویتامین E | 0.22 میلی گرم |
| ویتامین K | 0.60 میکروگرم |
| ویتامین C | 29.10 میلی گرم |
| تیامین (B1) | 0.03 میلی گرم |
| ریبوفلاوین (B2) | 0.02 میلی گرم |
| نیاسین (B3) | 0.20 میلی گرم |
| کولین (B4) | 5.10میلی گرم |
| پانتوتنیک اسید (B5) | 0.22 میلی گرم |
| ویتامین B6 | 0.04 میلی گرم |
| فولات (B9) | 8.00میکروگرم |
| ویتامین B12 | 0.00 میلی گرم |
| کلسیم | 33.00 میلی گرم |
| آهن | 0.60 میلی گرم |
| منیزیم | 6.00 میلی گرم |
| فسفر | 18.00 میلی گرم |
| پتاسیم | 102.00 میلی گرم |
| سدیم | 2.00 میلی گرم |
| روی | 0.11 میلی گرم |
| مس | 0.07 میلی گرم |
| منگنز | 0.01 میلی گرم |
| سلنیم | 0.40 میکروگرم |
مصارف دارویی لیمو
این گیاه در طب سنتی در درمان روماتیسم، نقرس، نفخ، یرقان، چاقی، سرماخوردگی، التهاب، آفتاب سوختگی، مالاریا و خونریزی بینی استفاده میشود. همچنین به صورت موضعی در رفع التهاب مخاط دهان و زبان، آفت و شکننده شدن ناخنها مؤثر است. همچنین اسانس لیمو که در این فراورده مورد استفاده قرار گرفته است از پوست آن استخراج میشود و دارای خاصیت آنتی باکتریال، آنتی سپتیک و کاهش دهنده فشار خون است.
از لیمو ترش در طب سنتی هند برای درمان سوزش سر دل استفاده میشود. به دلیل وجود مواد مؤثر لیمونن و سیترال در لیمو ترش، قطره خوراکی که از روغن این گیاه به دست میآید سبب کاهش فشار خون و بهبود افسردگی میشود. ترکیبات ترپنی موجود در اسانس لیمو ترش از جمله لیمونن سبب کاهش فشار خون میشوند. لیمونن و متابولیتهای آن خاصیت گشادکنندگی عروق داشته و از این طریق نیز سبب کاهش فشار خون میشوند.
تغییرات اکسیداتیو “LDL” توسط رادیکالهای آزاد رویداد مهم اولیه در پاتوژنز آترواسکلروز است. اسانس لیمو ترش با داشتن ترکیباتی مانند سیترال، لیمونن و لینالول فعالیت آنتی اکسیدانی داشته و از این رو با جلوگیری از اکسیداسیون “LDL” از تشکیل پلاک در دیواره عروق و در نتیجه از بروز بیماریهای قلبی عروقی و فشار خون جلوگیری می نماید.
مطالعات انجام شده با استفاده از آنتاگونیستها و آگونیستهای گیرنده های مختلفی مانند گیرندههای بنزودیازپینی، سروتونینی، آدرنالینی و دوپامینی و نیز با استفاده از تستهای رفتاری نشان داده است که تأثیر ضد افسردگی اسانس لیمو اساساً به مسیر سروتونرژیکی خصوصاً گیرنده “5-HT1A” مربوط میشود. علاوه بر این آنالیز میزان نوروترنسمیترها در نواحی مختلف مغزی نشان داده است که اسانس لیمو احتمالاً از طریق تغییر سیستمهای دوپامینرژیک و سروتونرژیکی فعالیت ضد افسردگی خود را اعمال میکند.
خواص لیمو ترش برای سلامتی بدن
25 خاصیت لیمو ترش
۱) در واقع هضم غذا را آسان میکند.
۲) به خاطر سهولت هضم چاشنیها و گوشتهای چرب، توصیه میشود که چند قطره لیموترش در آنها بچکانید.
۳) لیموترش در درمان ناراحتیهای دستگاه گوارشی موثر است. مثلاً درصورت ورم روده یا درد کبد آب لیمو همراه یک لیوان آب معدنی میتواند تسکین دهنده باشد.
۴) نوشیدن آب چهار لیموترش با افزودن آب و اندکی شکر بر درمان چاقی و کاهش وزن مؤثر است.
۵) لیموترش را میتوان برای درمان نسبی رماتیسم و نقرس مصرف نمود، چون که اسیدسیتریک برای اسیداوریک حلال بسیار خوبی است.
۶) استفاده از خاصیت ادرارآوری آن فقط در اینگونه دردها توصیه میشود و به این نحو دردهای کلیه و مثانه را درمان مینماید.
۷) آب لیمو یک ترشی است که برخلاف سرکه ضعف نمیآورد بلکه نیروبخش بوده، عضلات معده و رودهها را تقویت مینماید.
۸) آب لیمو داروی ضد خون دماغ است و تمام سمهای خون را میسوزاند.
۹) چربی و پیه را از بین میبرد.
۱۰) اشتهاآور است.
۱۱) اسهال عادی و خونی را معالجه میکند.
۱۲) از طاس شدن سر جلوگیری کرده و باعث تقویت موهای سر میشود.
۱۳) بزاق دهان را زیاد میکند چون بزاق دارای اثر ضدعفونیکنندگی است و میکروبهای دهان را از بین میبرد.
۱۴) آب لیمو از عوامل خنککننده در تابستان است که میتواند عطش و حرارت بدن را رفع کند.
۱۵) موجب راحتی اعصاب میشود.
۱۶) باعث زیاد شدن نور چشم شده و آب مروارید را درمان میکند.
۱۷) آب لیمو میتواند جایگزین خوب دود و مشروبات الکی برای معتادین باشد.
۱۸) عمل تنفس را آسان میسازد.
۱۹) لیمو التیام بخش زخمهاست.
۲۰) باد مفاصل را درمان کرده و مداومت در خوردن آن تصلب شرائین را معالجه میسازد.
۲۱) زهر حشرات مانند زنبور، عقرب، مار افعی با آب لیمو معالجه میشود.
۲۲) آب لیمو ضد تیفوس، ضد سرخک، ضد آبله مرغان و مخملک است.
۲۳) صفرابر است.
۲۴) مصرف روزی نصف استکان از عصارهٔ سیر و لیمو ترش، تأثیر بسیار زیادی در رفع گرفتگی رگها خواهد داشت.
۲۵) ترکیب آب لیموترش تازه به همراه آب ولرم و عسل، شربت مناسبی برای تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از سرماخوردگی است.
مصارف خانگی و بهداشتی لیمو
تمیز کردن ظروف مسی با لیموترش
برای تمیز کردن ظروف مسی، اشیاء نقرهای، مرمرسفید و صندلیهای حصیری، لیموترشی را دونیم کنید و روی شیء بمالید. سپس بشویید و آب بکشید.
کشورهای تولیدکننده لیمو
هند با تولید حدود ۱۶ ٪ لیمو در صدر کل تولید جهان، بزرگترین تولیدکننده لیموترش در جهان است. پس از آن به ترتیب مکزیک (۱۴٫۵ درصد)، آرژانتین (~ ۱۰ ٪)، برزیل (۸ درصد) و اسپانیا با (۷ ٪) از تولیدکنندگان بزرگ این میوه با ارزش هستند.
بزرگترین تولیدکنندگان لیمو در جهان
| کشور | تولید (تن) | |
| هند | ۲٬۰۶۰٬۰۰۰F | |
| مکزیک | ۱٬۸۸۰٬۰۰۰F | |
| آرژانتین | ۱٬۲۶۰٬۰۰۰F | |
| برزیل | ۱٬۰۶۰٬۰۰۰F | |
| اسپانیا | ۸۸۰٬۰۰۰F | |
| چین | ۷۴۵٬۱۰۰F | |
| ایالات متحده آمریکا | ۷۲۲٬۰۰۰ | |
| ترکیه | ۷۰۶٬۶۵۲ | |
| ایران | ۶۱۵٬۰۰۰F | |
| ایتالیا | ۵۴۶٬۵۸۴ |
خواص لیمو ترش برای پوست و مو
خواص لیمو برای پوست صورت
لیمو ترش مرطوب کننده و روشن کننده پوست
چند قطره آب نارگیل را با چند قطره آب لیمو ترش تازه ترکیب کنید. آب نارگیل موجب آبرسانی به پوست و آب لیمو ترش موجب تمیزی و درخشش پوست می شوند.
لیمو ترش، سفید کننده آرنج و زانو
اگر زانو و یا آرنج شما به تیرگی می زند، یک لیمو ترش را از وسط بریده، و نصف آن را روی قسمت های تیره بمالید.
درمان کننده جوش سر سیاه با لیموترش
لیمو ترش ماده ای آنتی باکتری است، از این جهت در درمان جوش و آکنه موثر است. فقط کافیست مقداری آب لیمو ترش تازه را به قسمت های مورد نظر بمالید.
لیمو ترش، سفید کننده دندان
مقداری جوش شیرین را با مقداری آب لیمو ترش ترکیب کرده و روی دندان ها بمالید، پس از نیم ساعت با مسواک خود آن را از روی دندان پاک کنید. دقت کنید که تکرار مکرر این عمل جایز نیست، زیرا مواد غذایی ترش و اسیدی باعث تخریب مینای دندان می شوند.
لیمو ترش، پاک کننده صورت
چند قطره آب لیمو ترش، چای سبز و مقداری آب مقطر را ترکیب کرده و یک دستمال یا حوله را به آن آغشته کرده و صورت خود را شستشو دهید.
لیموترش، روشن کننده پوست
لیمو ترش، به علت دارا بودن ویتامین C و اسید سیتریک، باعث شفاف و درخشان شدن پوست می شود. ویتامین C آنتی اکسیدانی قوی است و رادیکال های آزاد پوست را خنثی می کند، از کلاژن محافظت و از پیری پوست جلوگیری می کند.
پس از استفاده از لیمو ترش روی پوست، ضد آفتاب را فراموش نکنید، چون لیمو ترش موجب حساس تر شدن پوست به اشعه های خورشید می شود.
لیمو ترش، کاهش دهنده چربی پوست
اگر پوستتان همواره چرب است و برق می زند، می توانید از آب لیمو ترش تازه برای آن استفاده کنید.
لیمو ترش، روشن کننده مو
مقداری آب لیمو ترش تازه را روی برخی قسمت های مو مالیده و موها را در معرض نور خورشید قرار دهید. با این عمل، هایلایت های طلایی رنگ روی مو هایتان ایجاد می شوند.
لیمو ترش، لایه بردار لب
قبل از خواب مقداری آب لیمو ترش تازه را به لب های خود بمالید، و صبح روز بعد آن را شستشو دهید. این کار باعث پاک شدن سلول های مرده می شود.
نکته مهم: افرادی که دارای لب های ترک خورده هستند، این عمل را انجام ندهند.
لیمو ترش، استحکام دهنده ناخن
ترکیب آب لیمو ترش تازه با روغن زیتون یک ماده ی عالی جهت تقویت ناخن هاست.
برطرف کردن خشکی مو با لیموترش
آغشته کردن موها به مقدار کمی آب لیمو ترش تازه، موجب نرمی موها می شود. می توانید از روغن زیتون نیز به این منظور استفاده کنید.
لیمو ترش، برطرف کننده شوره سر
آب لیمو ترش تازه موجب رفع شوره سر می شود. یک عدد لیمو ترش را نصف کرده و روی پوست سر بمالید.
روش مصرف لیمو ترش
استعمال داخلی
- دم کرده: چند برش حلقوی لیموی ترش را با پوست آن در آب جوش دم کنید. برای درمان ورم روده و درد کبد چندین فنجان از این جوشانده را در روز بنوشید.
- لیموناد: آب لیمو ترشی را در نیم لیوان آب بریزید، یا لیمو ترش تازهای را حلقوی ببرید و خوب در آب بخیسانید و به هنگام تب و تهوع بنوشید.
- ضد کرم: میوه درسته را له کنید. در آبی که به آن عسل افزودهاید دو ساعت بخیسانید. صاف کنید و قبل از خواب بنوشید.
- شربت: مخلوطی از ۴۰ ٪ آب لیمو ترش و ۶۰ ٪ شکر فراهم کنید. این شربت میتواند در مداوای اسکوربوت مؤثر باشد.
- داروی ورم کبد: سه لیمو ترش رسیده را از طول قاچ کنید. پیش از خواب روی قاچها آب جوش بریزید. صبح فردای آن شب ناشتا بخورید.
استعمال خارجی
- غرغره: یک لیوان آب ولرم را در آب لیموی تازه بریزید. برای بهبودی بیماری آنژین غرغره کنید.
- لیمو ترش ساده: روی زخمهای عادی و عفونی کمپرس لیمو ترش ساده یا همراه آب بگذارید. برای برطرف کردن عرق یا سرمازدگی با آب لیمو ترش دست و پا را ماساژ بدهید. در مقابل گزش حشرات یک برش لیمو ترش را روی پوست بمالید. برای بهبودی میگرن چند برش لیمو ترش را در پارچهای پیچیده روی شقیقهها بکشید.
- در صورت ابتلاء به زکام یا خون دماغ پنبهای را به آب لیموی خالص یا همراه اندکی آب آغشته کنید و در سوراخ بینی فرو برید.
